روی:
روی یک ماده معدنی ضروری است که در بسیاری از مواد غذایی و مکملها وجود دارد. همچنین بعضی از قرصهای سرماخوردگی و داروهای بدون نسخه نیزحاوی مقادیر متفاوتی از روی هستند.
روی در جنبههای مختلف متابولیسم سلولی نقش دارد و برای عملکرد تقریبا ۱۰۰ آنزیم ضروری است. روی در عملکرد سیستم ایمنی، ساخت پروتئین و DNA، ترمیم زخم و تقسیم سلولی نیز نقش داشته و از رشد و نمو در دوران بارداری، کودکی و نوجوانی حمایت میکند. کمبود روی با کاهش حس چشایی و بویایی همراه است. بدن ذخایر کمی برای روی دارد به همین دلیل مواد غذایی حاوی این ماده معدنی باید به صورت روزانه مصرف شوند.
منابع غذایی:
غذاهای زیادی هستند که حاوی رویاند. صدفها غنیترین منابع غذایی روی هستند، گوشت قرمز و ماکیان هم سهم بسیاری در تامین روی مورد نیاز ما دارند. دیگر منابع خوب روی لوبیا، مغزها، بعضی از غذاهای دریایی (مانند خرچنگ)، غلات کامل و محصولات لبنی است.
فیتات مادهای است که در نان و غلات کامل و حبوبات وجود دارد. فیتات به روی متصل شده و از جذب آن جلوگیری میکند، به همین دلیل دسترسی بدن به روی موجود در غلات و غذاهای گیاهی پایینتر از غذاهای حیوانی است، اگرچه همچنان بسیاری از غلات و غذاهای گیاهی منابع خوبی برای روی محسوب میشوند، اما گیاهخواران مطلق اگر رژیم غذایی تنظیم شدهای نداشته باشند در معرض خطر کمبود روی قرار دارند.
کمبود روی:
کمبود روی تاخیر رشد، از دست دادن اشتها و اختلال عملکرد سیستم ایمنی را به دنبال دارد. در موارد شدید، کمبود روی باعث ریزش مو، اسهال، تاخیر در رشد اندامهای جنسی، ناتوانی جنسی و آسیب به چشم و پوست میشود. تاخیر در بهبود زخم، کاهش و تغییر حس چشایی و کسالت از دیگر عوارض کمبود روی هستند. بارزترین نشانه کمبود روی در کودکان کاهش رشد و بی اشتهایی میباشد.
چه افرادی بیشتر در معرض خطر کمبود روی قرار دارند؟
افرادی که در معرض خطر کمبود روی هستند باید در رژیم شان منابع کافی روی را قرار دهند، در بعضی شرایط هم مصرف مکمل نیاز است. افرادی که جراحیهای گوارشی انجام دادهاند یا مبتلا به بیماریهای گوارشی و سوجذبی مانند کولیت اولسراتیو، بیماری کرون، سندروم روده کوتاه و سندروم سوء جذب هستند در معرض کاهش جذب و افزایش دفع روی قرار دارند. سایر بیماریها مانند بیماری مزمن کبدی یا کلیوی، دیابت و اسهال مزمن نیز خطر کمبود روی را تشدید میکنند. همچنین گیاهخواران، افراد بالای ۶۰ سال، زنان باردار و شیرده و افرادی که سوءمصرف الکل دارند در معرض خطر کمبود روی قرار دارند.
روی و رژیم غذایی:
بهترین راه برای تامین نیاز بدن به ویتامینها و موارد معدنی رعایت یک رژیم غذایی سالم و کامل است، در مواردی فرد رژیم غذایی ناکافی دارد و یا به هردلیلی نیازش بیشتر شده و نمیتواند آن را از مواد غذایی تامین کند، بهتر است از مکملهای غذایی نیز استفاده کند.
رژیم غذایی سرشار از غلات کامل، حبوبات، مغزها، گوشت و لبنیات کم چرب در شرایط معمول نیاز بدن به روی را تامین میکند.
منبع:
https://ods.od.nih.gov/factsheets/Zinc-HealthProfessional/